Samodzielne matki przodują w oszczędzaniu na emeryturę

Kobiety, które są matkami, znacznie częściej oszczędzają na emeryturę od tych, które nie mają dzieci – wynika z badania wykonanego na zlecenie ING Banku Śląskiego. Wśród nich wyróżniają się te, które wychowują dzieci samodzielnie. Jest to grupa, która najczęściej myśli o swojej finansowej przyszłości i rozmawia na ten temat z bliskimi. Jak pokazało badanie, matki posiadają również lepszą znajomość produktów przeznaczonych do oszczędzania na emeryturę.

Z badania przeprowadzonego na zlecenie ING Banku Śląskiego wynika, że ponad połowa kobiet (55 proc.) rozmawiała w ciągu ostatniego półrocza z kimś ze swoich bliskich na temat emerytury. Wśród mężczyzn zrobiła to dokładnie połowa. Częściej na ten temat rozmawiają matki (58 proc. wskazań), niż kobiety, które nie mają dzieci (45 proc.). Jeszcze większy jest ten odsetek w przypadku matek wychowujących dzieci samodzielnie (67 proc.). To właśnie ta grupa najczęściej myśli o emeryturze.

Jak się okazuje kobiety zdecydowanie częściej niż mężczyźni myślą o przyszłości pesymistycznie. Prawie co druga kobieta biorąca udział w badaniu ING Banku Śląskiego wskazała, że na myśl o emeryturze odczuwa lęk. Wśród mężczyzn odsetek ten wyniósł 35 proc. Uwagę zwraca fakt, że matki, które samodzielnie wychowują dzieci, nie odczuwają wcale częściej lęku niż mające dzieci mężatki  (odpowiednio 45 i 47 proc. wskazań). Nieznacznie częściej strach przed emeryturą deklarują kobiety, które nie mają dzieci (49 proc.).  Badanie ING pokazuje również, że im więcej dzieci mają respondentki, tym częściej myśląc o przyszłości, odczuwają nadzieję i rzadziej lęk.

Myślenie o emeryturze jest trudne. Jako, że horyzont czasowy jest tu bardzo odległy, łatwo odkładać je na mentalną półkę „zajmę się tym kiedy indziej”. Podjęcie wysiłku, jakim jest oszczędzanie na taki cel jest wyzwaniem, ale świadczy też o dużej odpowiedzialności za swoją przyszłość. Tu moim zdaniem może być źródło zjawiska, które ujawniło nasze badanie. Matki wychowujące dzieci samodzielnie mają pełną odpowiedzialność nie tylko za siebie, ale też za swoje dzieci. I działają tak, aby zapewnić swoim rodzinom bezpieczeństwo m.in. w wymiarze finansowym – mówi Daniel Szewieczek, Dyrektor Banku odpowiedzialny za oszczędności i inwestycje w ING Banku Śląskim

Myśląc o swoim życiu na emeryturze Polki boją się przede wszystkim braku pieniędzy (62 proc. wskazań) oraz złego stanu fizycznego (57 proc.). Mężczyźni bardziej boją się pogorszenia stanu fizycznego (64 proc), niż materialnego (54 proc). Prawie połowa kobiet spodziewa się, że na emeryturze poziom ich życia ulegnie pogorszeniu, a jedna trzecia zakłada, że będzie musiała na emeryturze pracować, żeby „związać koniec z końcem”. Kobiety niemające dzieci zdecydowanie częściej boją się braku samodzielności (36 proc. ankietowanych) w stosunku do kobiet z dziećmi (21 proc.). Częściej też zakładają, że na emeryturze będą mieszkać same.

Matki to też grupa oszczędzających, która częściej niż kobiety niemające dzieci odkłada środki z myślą o emeryturze. Jedna na pięć deklaruje, że oszczędza na emeryturę od dawna, a 13 proc. że niedawno zaczęła. W przypadku kobiet, które nie mają dzieci jest to odpowiednio 10 i 15 proc. odpowiedzi. Wśród oszczędzających od dawna dominują kobiety samodzielnie wychowujące swoje dzieci (25 proc. wskazań).

Na pytanie o to, co je motywuje do oszczędzania, ponad połowa kobiet odpowiedziała „posiadanie środków na czarną godzinę”. W drugiej kolejności pojawia się argument odkładania na życie na emeryturze (15 proc. wskazań). Tu również wyróżniają się wyniki dla samodzielnych matek. Jedna na pięć z nich wskazuje, że to właśnie emerytura jest dla nich główną motywacją do oszczędzania.

Swoją wiedzę na temat produktów oszczędnościowych przeznaczonych na emeryturę lepiej oceniają kobiety posiadające dzieci. Jedna na pięć matek wskazuje, że orientuje się „w sam raz” w emerytalnych instrumentach finansowych, a 2 proc. ocenia swoją wiedze w tym obszarze jako bardzo dobrą. W przypadku kobiet, które nie mają dzieci jest to odpowiednio 10 i 3 proc. odpowiedzi. Około 7 na 10 badanych kobiet niemających dzieci nie umiało samodzielnie podać przykładu produktu finansowego, który pomaga oszczędzać na emeryturę. Lepszą wiedzą wykazały się matki, jednak nadal ponad połowa z nich nie była w stanie samodzielnie wskazać odpowiedzi. Podobny poziom wiedzy zaprezentowali także badani mężczyźni.

Znajomość takich produktów jak IKE czy IKZE, które wprost służą do oszczędzania na emeryturę, jest w Polsce nadal bardzo słaba. Większość z nas nie zdaje sobie sprawy z korzyści, jakie przynoszą te rozwiązania – np. z wyższego niż na standardowym rachunku oszczędnościowym, oprocentowania IKZE oszczędnościowego. Z naszego badania wynika też, że jedynie co czwarty Polak wie, że odkładając na emeryturę można obniżyć swoje podatki za bieżący rok – dodaje Daniel Szewieczek.

Kwoty przeznaczone na IKZE przekładają się co roku na ulgę podatkową. Z kolei wypłaty z IKE, po osiągnięciu wymaganego wieku, są zwolnione z podatku od zysków kapitałowych, tzw. podatku Belki wynoszącego obecnie 19 proc.

O badaniu

Badanie przeprowadzone na panelu Ariadna na ogólnopolskiej próbie liczącej N = 1000 osób. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji Polaków w wieku 18 lat i więcej dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: 24–26 października 2022. Metoda: CAWI.