Pozytywne plany motywują do oszczędzania skuteczniej niż obawy o przyszłość

Jak wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie ING Banku Śląskiego, większość Polaków posiada obecnie oszczędności. Jednym z najczęściej wskazywanych celów regularnego odkładania pieniędzy jest kwestia zabezpieczenia przyszłości na wypadek niespodziewanych zdarzeń. Jednak jak pokazało badanie, pozytywna motywacja skłania do odkładania pieniędzy znacznie skuteczniej niż lęk, a samo oszczędzanie budzi wśród nas raczej dobre emocje.

Ponad dwie trzecie (68 proc.) Polaków posiada oszczędności, z czego 41 proc. odkłada regularnie pieniądze już od dłuższego czasu, a 27 proc. dopiero od niedawna. Co trzeci z nas nie ma w tym momencie żadnych oszczędności (32 proc.). W tej grupie 18 proc. badanych zaznacza jednak, że zamierza rozpocząć odkładanie regularnych kwot w najbliższym czasie, natomiast 14 proc. nie przewiduje, aby w bliższej perspektywie mogło zacząć oszczędzać.
     Jeśli sięgamy po nasze oszczędności, to raczej z konieczności niż kaprysu. W ostatnim półroczu 32 proc. Polaków pod żadnym pozorem nie ruszyło swoich oszczędności. Zdecydowanej większości z nas się to jednak nie udało (65 proc. badanych). Niemal co trzeci badany (31 proc.) przeznaczył część swoich oszczędności na realizację zaplanowanego wcześniej działania, natomiast 22 proc. przyznaje, że zdarzyło im się przeznaczyć je na coś, co po prostu sprawiło im przyjemność. Jedna piąta z nas musiała za pomocą odłożonych uprzednio pieniędzy załatać dziurę w bieżącym budżecie domowym (20 proc.), a niemal co dziesiąta osoba regularnie po nie sięga, aby podreperować swoje domowe finanse (9 proc. wskazań).

Pozytywna motywacja skuteczniejsza od obaw

Okazuje się, że oszczędzanie wywołuje w Polakach zdecydowanie częściej pozytywne emocje. Niemal połowa z nas (47 proc.) kojarzy je z poczuciem nadziei. Inne często wskazywane emocje to „radość i zadowolenie”, a także „spokój i ulga” – w obu przypadkach po 41 proc. wskazań. Co piąty badany kojarzy oszczędzanie z ekscytacją i pozytywnym zaciekawieniem. Dużo rzadziej w związku z oszczędzaniem odczuwamy emocje negatywne: 12 proc. badanych odczuwa niepokój, a 7 proc. lęk. Wśród wymienianych negatywnych emocji znalazły się jeszcze: smutek (5 proc.) i złość (4 proc.). Obojętny stosunek do oszczędzania ma tylko 8 proc. Polaków.

Badanie ING Banku Śląskiego pokazuje również, że pozytywna motywacja jest skuteczniejsza od lęku. Do oszczędzania motywują nas plany, o których myślimy z radością i nie możemy się doczekać ich spełnienia (37 proc. wskazań). Odkładanie pieniędzy z myślą o momentach trudnych, których boimy się i chcielibyśmy uniknąć, motywuje już tylko 9 proc. z nas. Z myślą o obu tych scenariuszach (zarówno na niespodziewane okoliczności wywołujące niepokój, jak i na pozytywne chwile) oszczędza 37 proc. Polaków.

– Okazuje się, że Polacy, mimo trudnych okoliczności ekonomicznych i wielu związanych z tym wyzwań, nie chcą wcale rezygnować ze swoich planów i marzeń. Nasze badanie pokazało wyraźnie, że odkładanie pieniędzy z myślą o pozytywnym celu, czymś do czego dążymy, przeważa nad chęcią uniknięcia zagrożenia, czy obawami o przyszłość – komentuje Daniel Szewieczek, Dyrektor Banku odpowiedzialny za oszczędności i inwestycje w ING Banku Śląskim – W obliczu trudności, z jakimi Polacy mierzą się obecnie w obszarze finansów, pozytywne myślenie może okazać się zbawienne. Uważam, że oszczędzanie na „białą godzinę” – czyli na to co planujemy, co jest dla nas istotne i przyjemne, ułatwi Polakom odkładanie pieniędzy.

 Oszczędzamy nie tylko na „czarną godzinę” 

Na jakie konkretnie cele oszczędzamy? Najczęściej jest to wyjazd wakacyjny (28 proc.) oraz przeprowadzenie remontu (26 proc.). Często oszczędzamy również na cele zdrowotne i zaplanowane procedury medyczne (18 proc.). Na zakup lub budowę mieszkania/domu pieniądze odkłada 14 proc. ankietowanych. Co dziesiąty z nas oszczędza na cele związane ze swoim hobby, czy rozwojem zainteresowań. Na edukację dzieci odkłada 9 proc., a na własne kształcenie 6 proc. pytanych. Rozwój kariery zawodowej chce w ten sposób sfinansować kolejne 6 proc. z nas. Na ogólnie rozumiane inwestycje odkłada 9 proc. ankietowanych.

ING Bank Śląski sprawdził również czym są dla Polaków oszczędności. Chociaż dla większości ankietowanych (58 proc.) dają one przede wszystkim poczucie bezpieczeństwa, to kolejne skojarzenia są już dużo bardziej pozytywne. Dla 42 proc. Polaków oszczędności wiążą się z poczuciem niezależności, a dla 37 proc. z możliwością spełniania swoich marzeń. Na poczucie kontroli i wpływu na własne życie wskazuje 22 proc. badanych. Nieznacznie mniej Polaków deklaruje, że zgromadzone pieniądze pozwalają im dbać o bliskich (21 proc.). Prawie co piąty ankietowany (19 proc.) utożsamia oszczędności z poczuciem wolności.

O badaniu

Badanie przeprowadzone na panelu Ariadna na ogólnopolskiej próbie liczącej N = N=1039. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji Polaków w wieku 18 lat i więcej dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: 27–28 grudnia 2022. Metoda: CAWI.