Zakończenie II edycji programu "Ocalimy Świat"

Właśnie zakończyła się II edycja eduprogramu z charakterem OCALIMY ŚWIAT (OŚ). Wzięło w niej udział blisko 17 000 uczniów i uczennic oraz ponad 400 edukatorów i edukatorek z 219 placówek ze 172 miejscowości w całym kraju. Poznajcie uczestników i uczestniczki Programu OŚ nagrodzonych w konkursie na najlepszy projekt w roku szkolnym 2023/2024.

Organizatorem Programu OŚ jest Fundacja „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”, jego Partnerem Merytorycznym – Fundacja WWF Polska, a Partnerami Strategicznymi: ING Bank Śląski S.A. oraz Visa. Patronat honorowy nad programem objęła Biblioteka Narodowa

OCALIMY ŚWIAT to program będący odpowiedzią na narastający niepokój najmłodszych o los naszej planety. Topniejące lodowce, wycinki lasów tropikalnych, tornada i powodzie, pożary i susze, góry śmieci na lądzie i w oceanie, wymieranie wielu gatunków zwierząt – to coraz częstsze przekazy i obrazy w telewizji, prasie, internecie. Nie są to tylko doniesienia z bieguna i dalekiej Amazonii. Zatrucie Odry, powodzie, upały i susze w naszym kraju pokazują, że katastrofa ekologiczna jest na wyciągnięcie ręki. Młodzi ludzie chcą jej zapobiec, a rolą nas, dorosłych, jest wskazanie im sposobów, jak to zrobić. Temu właśnie służy nasz eduprogram!

Program OCALIMY ŚWIAT jest skierowany do uczniów i uczennic szkół podstawowych na wszystkich poziomach nauczania, w klasach: I–III, IV–VI oraz VII–VIII. Może być też realizowany w bibliotekach i innych placówkach.

Jego wyjątkowość polega na połączeniu komponentów: ekologicznego, moralnego i cyfrowego, uzupełnionych o wymiar literacki (w postaci opowiadań o problemach moralnych w kontekście ekologii) oraz społeczny. Po lekturze opowiadań i zajęciach warsztatowych na temat problemów ekologicznych i uniwersalnych wartości moralnych (takich jak szacunek, odpowiedzialność czy mądrość) uczniowie przeprowadzają własne projekty na rzecz otoczenia i lokalnej społeczności. Do realizacji swoich działań i ich promocji mogą wykorzystać zaproponowane narzędzia cyfrowe. Na potrzeby Programu wydaliśmy serię trzech zbiorów opowiadań OCALIMY ŚWIAT wydanych przez Wydawnictwo Prószyński i S-ka: „Oddech smoka” (klasy I-III), „Latający talerz” (klasy IV-VI), „Sieci widmo” (klasy VII-VIII).

Transmisja Finału II edycji Programu OCALIMY ŚWIAT (14.06.2024) dostępna jest na: https://www.youtube.com/watch?v=3IEPStPC6N0&t=3s

Poniżej przedstawiamy projekty nagrodzone w II edycji Programu OCALIMY ŚWIAT: 

GRAND PRIX

 Miejska Biblioteka Publiczna w Szprotawie - Filia w Długiem, woj. lubuskie
projekt „Krótkie życie ubrań”

Projekt kompleksowo odpowiada na problem globalnej nadprodukcji odzieży. Czwartoklasiści ze Szprotawy najpierw zgłębili kwestię konsumpcjonizmu ze szczególnym uwzględnieniem problemu fast fashion, a następnie przekuli zdobytą wiedzę w działanie – uszyli maskotki z niepotrzebnych resztek materiałów, stworzyli unikatowe karty recyklingowe do teatrzyku kamishibai oraz sam teatrzyk, który później zaprezentowali uczniom młodszych klas. Na zakończenie projektu uczniowie napisali i zarapowali piosenkę „Krótkie życie ubrań”.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=bh8AjQihPy0

 I NAGRODA (ex aequo)

 Zespół Szkół Specjalnych nr 1 w Kielcach, woj. świętokrzyskie
projekt „Planetarne śniadanie”

Kieleccy uczniowie przygotowali bardzo szeroki projekt, dotyczący diety planetarnej, najpierw jednak dokładnie zapoznali się z jej celem i zasadami. Stworzyli listę zasad dietetycznych, które pozwalają z szacunkiem traktować zasoby naszej Planety, a następnie podzielili się nimi z innymi uczniami. W ramach projektu sami wyhodowali szczypiorek oraz wybrali się na zakupy. Z zakupionych i wyhodowanych samodzielnie produktów przygotowali śniadanie planetarne.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=remDHrzsRqQ

 Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Sobótce, woj. dolnośląskie
projekt „Świat ocalamy, o pszczoły dbamy”

Projekt dziewcząt z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Sobótce bardzo kompleksowo przedstawia rolę pszczół w ekosystemie oraz sposoby na ochronę owadów przez zagrożeniami. Uczestniczki projektu szczegółowo zgłębiły temat, a uzyskaną wiedzą podzieliły się z dziećmi z lokalnego przedszkola. Dziewczęta skupiły się nie tylko na sferze teoretycznej, ale również praktycznej, same zbudowały i zainstalowały domki dla owadów oraz przygotowały nowe nasadzenia roślin miododajnych. Napisały również angażującą najmłodszych historię pszczoły oraz piosenkę o życiu Pszczoły Słodkiej.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=fLLSp7c_wKs&t=1s 

II NAGRODA (ex aequo)

 Zespół Szkół Specjalnych w Erminowie, woj. mazowieckie
projekt „Ekofurtka”

W ramach projektu skupionego wokół szeroko pojętej potrzeby ochrony przyrody uczniowie przygotowali ekopiknik – wydarzenie mające na celu propagowanie konieczności dbania o otaczająca przyrodę. Brali również udział w warsztatach tworzenia naturalnych ekosystemów w szkle oraz sami produkowali bomby nasienne z nasion i ziemi oraz sadzili rośliny odpowiednie dla danego sezonu. Dzięki udziałowi w projekcie na terenie szkoły powstał sad, a inicjatywa Ekopikniku została na stałe wpisana w coroczny kalendarz wydarzeń.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=9HljdfOtFPc

 Szkoła Podstawowa Milenium im. Jana Pawła II w Popowie Kościelnym, woj. wielkopolskie

projekt „Zielony Zakątek”

Poza szeroko zakrojoną promocją alternatywnych źródeł energii i zachowań proekologicznych w codziennym życiu, uczennice i uczniowie w ramach projektu zmodernizowali szkolny zielony zakątek, który jest przestrzenią do edukacji ekologicznej i rekreacji dla wszystkich szkół w gminie. Osoby uczestniczące w projekcie postawiły na współpracę, zapraszając do niej ważne lokalne instytucje – i tak w realizację projektu włączyła się Ochotnicza Straż Pożarna w Popowie Kościelnym, lokalne leśnictwa czy Gnieźnieńska Szkoła Wyższa Millenium.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=qzIegKRL4e8

 Szkoła Podstawowa nr 5 w Zgierzu, woj. łódzkie
projekt „Co możemy zrobić dla Ziemi”

W ramach projektu, w którym wzięli udział uczniowie i uczennice klas IV-VI,  odbyła się gra terenowa, w której osoby uczestniczące miały za zadanie poznać i użyć w praktyce zasady poprawnej segregacji odpadów.  Odbyły się także warsztaty z recyklingu w punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów. Co piątek uczniowie i uczennice organizowali i jedli śniadania złożone ze zdrowych przekąsek, a dodatkowo w szkole zorganizowano konkurs na film, którego zwycięzca pokazał, jak sam dba o środowisko w codziennym życiu. Brawo! Takie działania mogą służyć za wzór innym!

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=VRoOvW2PK3E

Szkoła Podstawowa nr 4 im. Janusza Korczaka w Świebodzicach, woj. dolnośląskie

projekt „My, Ekodzieci mówimy NIE dla śmieci”

Projekt skupia się wokół tematu segregacji odpadów. Uczniowie zorganizowali zbiórkę elektrośmieci, przygotowali karcianą grę edukacyjną Ekopiotruś uczącą zasad segregacji przez zabawę. Poza segregacją projekt objął także inne obszary, takie jak potrzeba zalesiania i szacunek dla istniejących lasów, istota dbania o pszczoły i ich rolę w ekosystemie. Uczniowie wzięli też udział w warsztatach krawieckich – w ramach upcyklingu odzieży pod okiem lokalnego klubu seniora.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=C8uAXtuUFlY

 III NAGRODA (ex aequo)

 Biblioteka Publiczna Gminy Brudzew, woj. wielkopolskie

projekt „EKOkoperki ratują świat”

Uczniowie w ślad za bohaterami jednego z opowiadań z serii OCALIMY ŚWIAT – „Dobra wróżka i porządek świata” Macieja Wojtyszki – założyli własny ogródek, w którym hodowali koperek i rukolę. Samodzielnie uszyli również torby zakupowe ze skrawków materiału, a następnie rozdawali je mieszkańcom Brudzewa, promując dobre nawyki w życiu codziennym.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=k1SvDNI6gJM&t=2s

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Elblągu, woj. warmińsko-mazurskie
projekt „Przyroda – nasz sąsiad”

Projekt miał charakter lokalny. Jego głównym celem było uświadomienie, jak duży jest związek człowieka z otaczającą go naturą. Uczestnicy poznawali okoliczne parki i lasy, a także wspierali ich mieszkańców, np. budując samodzielnie karmniki dla ptaków oraz domki dla owadów.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=y0Bie0R9-Vc

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Jana Brzechwy w Łowiczu, woj. łódzkie

projekt „Dobrze jemy, bo niczego nie marnujemy”

Uczestnicy projektu skupili się na problemie marnowania żywności. W toku projektu stworzyli książkę kucharską z przepisami, w których wykorzystywali produkty, które bardzo często mamy w lodówce. W czasie zajęć praktycznych gotowali potrawy na bazie wcześniej zaplanowanych przepisów. Uczestnicy nauczyli się również, jak przechowywać żywność, aby można było korzystać z niej jak najdłużej.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=49NVQwyb56w

WYRÓŻNIENIA 

Gminna Biblioteka Publiczna w Gidlach, woj. łódzkie
projekt „Ocalimy Świat”

Projekt został oparty o opowiadania z serii OCALIMY ŚWIAT – „Oddech smoka” Tomasza Samojlika (uczniowie na jego podstawie pogłębiali wiedzę, dotyczącą globalnego ocieplenia) oraz „Lemur z Madagaskaru” Elizy Piotrowskiej (opowiadanie było punktem wyjścia do przeprowadzenia zajęć o egzotycznych zwierzętach). Z książek Ewy Nowak „Porwanie jeża Eliasza” oraz „Reginka szuka domu” uczestnicy dowiedzieli się również, jak wygląda życie jeży oraz jak chronić pszczoły. W ramach zajęć praktycznych przygotowali znaki, które mają chronić siedliska jeży.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=JSUkGD2tGr8

Szkoła Podstawowa nr 1 w Goleniowie, woj. zachodniopomorskie
projekt „Zielona Biblioteka”

W ramach projektu uczniowie postanowili zazielenić przestrzeń biblioteki, hodując rośliny doniczkowe. Zrobili doniczki z konserw, w których posadzili sadzonki roślin. Następnie sprzedali rośliny, a pozyskane środki przeznaczyli na wsparcie zwierząt z okolicznego schroniska.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=zXdlv0nKJEs

Szkoła Podstawowa w Łazach, woj. mazowieckie
projekt „Razem ocalimy świat i uratujemy zwierzęta zagrożone wyginięciem”

W ramach projektu uczniowie przeprowadzili szereg działań. Jednym z nich była sprzedaż własnoręcznie wykonanych papierowych krokusów, z której pieniądze zostały przeznaczone na symboliczną adopcję ośmiu zwierząt. Do realizacji wielu działań w projekcie uczniowie wykorzystali narzędzia cyfrowe, które poznali w ramach projektu.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=L3PSdprHjTc

Szkoła Podstawowa nr 2 w Nowej Soli, woj. lubuskie
projekt „Bombonierka dla owadów”

Uczniowie stworzyli przy użyciu bomb nasiennych łąkę kwietną, aby przyciągnąć owady na teren szkoły i móc obserwować ich życie.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=HniZrk42Xkg

Szkoła Podstawowa w Rudniku, woj. lubelskie
projekt „Segregujemy śmieci – ocalimy świat”

Uczestnicy skupili się na przyswojeniu zasad prawidłowej segregacji odpadów. Aby ułatwić ich zapamiętanie, stworzyli pięć chwytliwych wierszyków dedykowanych pięciu głównym pojemnikom na odpady.

Prezentacja: https://www.youtube.com/watch?v=eTbFvBNKObA

Organizator II edycji Programu OŚ: Fundacja ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom

Patronat honorowy: Biblioteka Narodowa

Partner merytoryczny: Fundacja WWF Polska

Partnerzy strategiczni: ING Bank Śląski S.A. oraz Visa

Rada honorowa Programu OŚ:

• dr hab. Tadeusz Gadacz – filozof, recenzent fundacyjnej książki „Z dzieckiem w świat wartości”
• Małgorzata O’Shaughnessy – b. Dyrektor Generalna Visa CEE, członkini Rady Honorowej Fundacji „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”
• dr hab. Jacek Pyżalski – pedagog, badacz, specjalista od zastosowania przez młodzież narzędzi cyfrowych
• dr Marzena Żylińska – pedagog, autorka książki „Neurodydaktyka”, założycielka ruchu „Budząca się szkoła”

Ambasadorzy Programu OŚ:

• Krystyna Czubówna – lektorka, dziennikarka, prezenterka programów informacyjnych, jej głos kojarzymy najbardziej z filmami przyrodniczymi
• Grzegorz Kasdepke – autor książek dla dzieci i młodzieży
• Agnieszka Kobus-Zawojska – wioślarka, srebrna medalistka olimpiady w Tokio w 2021 r. oraz medalistka olimpiady w Rio de Janeiro w 2016
• Joanna Racewicz – dziennikarka, prezenterka telewizyjna i radiowa
• Dorota Sumińska – lekarz weterynarii, psycholog zwierzęcy, publicystka, autorka książek i propagatorka dobrego traktowania zwierząt
• dr hab. Tomasz Samojlik – pracownik Instytutu Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży, badacz historii przyrodniczej Puszczy Białowieskiej, autor książek i komiksów dla dzieci i młodzieży popularyzujących wiedzę nt. przyrody i ekologii

Patroni Medialni: Onet, Wyborcza.pl, Grupa Cogito, Radio dla Ciebie, Librus, Sygnał, Szkoła

Współpraca: Młodzieżowy Strajk Klimatyczny, NaturBornholm,

Wsparcie: Prószyński i S-ka

Więcej informacji o Programie OŚ: www.ocalimyswiat.pl